คำสุภาษิต 180 คำ พร้อมความหมาย ฉบับเต็ม

คำสุภาษิต คือคำในภาษาไทยที่ใช้ในการสื่อสารเชิงเปรียบเทียบอุปมาอุปมัย มักมีความหมายในการตักเตือนสั่งสอนในทางบวก มีความหมายที่ดี คำสุภาษิตมักจะแต่งให้คล้องจองฟังแล้วระรื่นชื่นหู เพื่อให้จดจำได้ง่ายและเกิดการใช้งานได้บ่อย หลายครั้งที่เราได้พบกับคำสุภาษิตจากสื่อต่างๆไม่ว่าจะเป็นเฟซบุ๊ค หรือทวิตเตอร์ เราอาจจะเข้าใจหรือไม่เข้าใจในความหมายของมันก็ได้ ในวันนี้ www.tewfree.com ได้รวบรวมความหมายของคำสุภาษิต คำพังเพย ไทยๆ มาไว้ที่นี่ครบๆ แล้วครับ

คำสุภาษิต

คำสุภาษิตไทย เป็นคำพูดที่สอดแทรกคติธรรม คำสอน และแนวคิดอันล้ำค่าที่สั่งสมผ่านกาลเวลา สะท้อนวิถีชีวิตและค่านิยมของคนไทยมาช้านาน คำสุภาษิตเหล่านี้เปรียบเสมือนมรดกทางภูมิปัญญาที่บรรพบุรุษได้สั่งสมไว้ให้ลูกหลาน เพื่อนำไปใช้ในชีวิตประจำวันและบรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้

คำสุภาษิตไทยมักใช้ถ้อยคำที่เรียบง่าย แต่แฝงไปด้วยความหมายอันลึกซึ้ง โดยเปรียบเทียบเหตุการณ์หรือสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติกับเรื่องราวในชีวิตจริง ทำให้เข้าใจง่ายและจดจำได้อย่างง่ายดาย

คำสุภาษิตมีอยู่ด้วยกันสองประเภทคือ

1. คำสุภาษิตที่ฟังแล้วเข้าใจได้ทันที โดยที่ไม่ต้องแปลความหมายให้เข้ากับสถานการณ์นั้นๆ เช่น ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว
2. คำสุภาษิตที่ฟังแล้วไม่เข้าใจในทันที ต้องแปลความหมายของมันให้เข้ากับสถานการณ์ต่างๆก่อนถึงจะทราบถึงความหมายและแนวสอนของคำสุภาษิตนั้นๆ เช่น ผีบ้านไม่ดี ผีป่าก็พลอย

สุภาษิตไทยเป็นคำสอนจากบรรพบุรุษที่สั่งสมมาช้านาน ช่วยให้เราเข้าใจชีวิตและสังคมได้ดีขึ้น

นอกจากนี้ยังมีคำใกล้เคียงกับคำสุภาษิตอยู่อีกคือ

สำนวน

คือคำที่พูดออกมาในลักษณะเปรียบเทียบ และจะฟังไม่เข้าในในทันทีต้องแปลความหมายก่อน เช่นเดียวกับรูปแบบที่สองของคำสุภาษิต

คำพังเพย

คำพังเพย คือคำพูดที่ออกมาโดยที่ไม่ได้ตั้งใจว่าจะสั่งสอนอะไร ออกแนวพูดเปรียบเทียบว่าสถานการณ์นี้เป็นอย่างไรเสียมากกว่า แต่คำพังเพยส่วนใหญ่ก็มักจะแฝงคติเตือนใจที่สามารถนำไปปฏิบัติใช้ได้

คำคม

คำคม คือถ้อยคำสำนวนที่ใช้ในปัจจุบันทันด่วน ส่วนมากเป็นถ้อยคำที่หลักแหลม คำคมไทยมักจะเกี่ยวกับคำสอนชีวิตที่ทรงคุณค่า ฟังแล้วต้องยกนิ้วให้ ผู้ที่คิดคำคมต่างๆออกมามักจะเป็นผู้ที่ฉลาดปราดเปรื่อง นักปราชญ์ เช่นคำคมของขงเบ้ง เป็นต้น

คำขวัญ

คำขวัญ คือคำที่แต่งมาเพื่ออธิบายพรรณนาให้เข้าใจเกี่ยวกับเหตุการณ์นั้นๆ หรือวันสำคัญต่างๆ เช่นคำขวัญกรุงเทพมหานคร หรือคำขวัญวันเด็ก เป็นต้น

คำสุภาษิตไทยพร้อมความหมาย

คำสุภาษิตหมวด ก.

ไก่แก่แม่ปลาช่อน หมายถึง หญิงมีอายุมาก มีมารยามาก เล่ห์เหลี่ยมมาก จัดจ้าน

ประวัติความเป็นมา: สุภาษิตนี้น่าจะมาจากการที่ไก่แก่มีประสบการณ์มากกว่าไก่หนุ่ม จึงมีเล่ห์เหลี่ยมในการหากินมากกว่า เช่นเดียวกับหญิงมีอายุที่มีประสบการณ์ชีวิตมากกว่าหญิงสาว จึงมีเล่ห์เหลี่ยมในการเอาตัวรอดมากกว่า

คำสุภาษิตหมวด ข.-จ.

ข่มเขาโคขืนให้กินหญ้า เป็นสุภาษิตไทยที่แปลว่า “บังคับให้ทำในสิ่งที่เขาไม่ต้องการหรือเขาไม่ชอบ” สุภาษิตนี้มักใช้เพื่อสื่อถึงการกระทำที่เป็นการบังคับหรือบีบบังคับผู้อื่นให้ทำในสิ่งที่เขาไม่อยากทำ เช่น การบังคับให้แต่งงานกับคนที่ไม่อยากแต่งงาน การบังคับให้ทำงานที่ไม่อยากทำงาน เป็นต้น

คำสุภาษิตหมวด ช.-ด.

ได้ทีขี่แพะไล่ เป็นสุภาษิตไทยที่แปลว่า “ใช้โอกาสที่ได้มาในทางที่ผิดหรือเกินเลย” สุภาษิตนี้มักใช้เพื่อสื่อถึงการกระทำที่เป็นการเอาเปรียบผู้อื่นหรือใช้โอกาสที่ได้มาในทางที่ผิด เช่น การเอาเปรียบคนอื่นที่อ่อนแอกว่า การฉวยโอกาสทำสิ่งที่ผิด เป็นต้น

คำสุภาษิตหมวด ต.

ตีปลาหน้าไซ หมายถึง การพูดหรือทำให้กิจการของผู้อื่นซึ่งกำลังดำเนินไปด้วยดีกลับเสีย ตัวอย่าง:

• ฝ่ายค้านพยายามตีปลาหน้าไซรัฐบาล ด้วยการโจมตีนโยบายต่างๆ ของรัฐบาล
• คู่แข่งพยายามตีปลาหน้าไซบริษัทของเรา ด้วยการปล่อยข่าวลือว่าบริษัทของเรากำลังจะล้มละลาย

คำสุภาษิตหมวด ถ.-ป.

ปิดทองหลังพระ เป็นสำนวนไทยที่แปลว่า “ทำความดีโดยไม่หวังสิ่งตอบแทนหรือชื่อเสียง” สำนวนนี้มักใช้เพื่อสื่อถึงการกระทำที่เป็นการทำความดีโดยไม่หวังสิ่งตอบแทนหรือชื่อเสียง เช่น การช่วยเหลือผู้อื่นโดยไม่หวังผลตอบแทน การเสียสละเพื่อส่วนรวม เป็นต้น

คำสุภาษิตหมวด ผ.-ย.

พบไม้งามเมื่อขวานบิ่น เป็นสำนวนไทยที่แปลว่า “พบสิ่งดีงามเมื่อตนเองไม่พร้อมหรือไม่สามารถครอบครองได้” สำนวนนี้มักใช้เพื่อสื่อถึงการกระทำที่เป็นการเสียใจหรือเสียดายเมื่อพบสิ่งดีงามเมื่อตนเองไม่พร้อมหรือไม่สามารถครอบครองได้ เช่น การพบรักแท้เมื่อตนเองมีคู่อยู่แล้ว การพบโอกาสดีๆ เมื่อตนเองไม่พร้อม เป็นต้น

คำสุภาษิตหมวด ร.-ส.

สอนจระเข้ว่ายน้ำ เป็นสุภาษิตไทยที่แปลว่า “การสอนสิ่งที่เขารู้ดีหรือที่เขาถนัดอยู่แล้ว” สุภาษิตนี้มักใช้เพื่อสื่อถึงการกระทำที่ไร้ประโยชน์หรือเป็นไปไม่ได้ เช่น การพยายามสอนคนที่รู้อยู่แล้วว่าอะไรถูกหรือผิด การพยายามเปลี่ยนความคิดหรือการกระทำของคนที่ดื้อรั้น เป็นต้น

คำสุภาษิตหมวด ห.-อ.

ตัวอย่างการใช้คำสุภาษิต

คำสุภาษิตเป็นคำสอนจากบรรพบุรุษที่สั่งสมมาช้านาน สะท้อนภูมิปัญญาและวิถีชีวิตของคนไทย คำสุภาษิตมักใช้คำพูดสั้น ๆ กระชับ เข้าใจง่าย แต่แฝงไปด้วยความหมายที่ลึกซึ้ง คำสุภาษิตสามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้ในชีวิตประจำวัน ทั้งในเรื่องการใช้ชีวิต การทำงาน และความสัมพันธ์กับผู้อื่น

ตัวอย่างการใช้คำสุภาษิตในการใช้ชีวิต

• “รู้รักษาตัวรอด” หมายถึง รู้จักเอาตัวรอดจากสถานการณ์ต่างๆ ได้อย่างปลอดภัย
• “น้ำขึ้นให้รีบตัก” หมายถึง โอกาสมาแล้วต้องรีบคว้าไว้
• “ช้าๆ ได้พร้าเล่มงาม” หมายถึง ค่อยๆ ค่อยๆ ทำอย่างรอบคอบ จะได้งานที่ดี

ตัวอย่างการใช้คำสุภาษิตในการทำงาน

• “ทำงานไม่ดูหน้า” หมายถึง ทำงานด้วยความตั้งใจ ไม่เกี่ยงงาน ไม่ดูถูกงาน
• “คนเก่งไม่กลัวงาน” หมายถึง คนที่มีความสามารถไม่กลัวที่จะทำงานหนัก
• “งานยากไว้ก่อน” หมายถึง ทำงานที่ยากก่อน เพื่อให้งานง่าย ๆ ตามมา

ตัวอย่างการใช้คำสุภาษิตในความสัมพันธ์กับผู้อื่น

• “พูดดีมีอามิ” หมายถึง คำพูดที่ไพเราะอ่อนหวาน ย่อมเป็นที่ชื่นชอบของผู้อื่น
• “คบคนพาลพาลพาไปหาผิด” หมายถึง คบคนไม่ดี ย่อมนำไปสู่การทำผิด
• “น้ำใจงาม คือ ทรัพย์ที่มีค่า” หมายถึง ความมีน้ำใจเป็นคุณธรรมที่ควรยึดมั่น

คำสุภาษิตเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่าของไทย การเรียนรู้และนำไปประยุกต์ใช้ จะช่วยให้เราดำเนินชีวิตได้อย่างมีความสุขและประสบความสำเร็จ

ประโยชน์ของคำสุภาษิตไทย

คำสุภาษิตไทยมีประโยชน์มากมายในการดำเนินชีวิต ไม่ว่าจะเป็น

• เป็นแนวทางในการดำรงชีวิตอย่างถูกต้องและเหมาะสม
• ช่วยให้ตัดสินใจได้อย่างมีสติและรอบคอบ
• สร้างความอดทนและพยายามในการเผชิญกับความท้าทายต่างๆ
• ส่งเสริมการอยู่ร่วมกันอย่างมีสุขในสังคม

คำสุภาษิตไทยยังสามารถสอนให้เรารู้จัก คุณค่า คุณธรรม และจริยธรรมที่ดีต่างๆ เช่น

• ความซื่อสัตย์สุจริต
• ความกตัญญูรู้คุณ
• ความเคารพนับถือผู้อื่น
• ความอดทนและพยายาม
• ความมีน้ำใจ เสียสละ และช่วยเหลือผู้อื่น

การนำคำสุภาษิตไทยมาใช้ในชีวิตประจำวัน จะช่วยให้เราเป็นคนที่มีคุณภาพ มีความสุข และประสบความสำเร็จในชีวิตได้

คำสุภาษิตไทยในชีวิตประจำวัน

คำสุภาษิตไทยเปรียบเสมือนเครื่องมือชี้นำที่ช่วยให้เราเดินไปสู่ความสำเร็จและความสุขได้อย่างราบรื่น ตัวอย่างเช่น สุภาษิตที่ว่า “ช้าๆ ได้พร้าเล่มงาม” สอนให้เรารู้ถึงคุณค่าของความรอบคอบและการไม่รีบร้อน ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการทำสิ่งต่างๆ ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด อีกทั้งยังช่วยให้เรามีสติและไม่ประมาทในการดำเนินชีวิต

การเรียนรู้และนำเอาคำสุภาษิตไทยมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันนั้นไม่ใช่เรื่องยาก เพียงแค่เราหมั่นสังเกตและเก็บเกี่ยวคำสอนจากผู้ใหญ่รอบตัว รวมถึงการศึกษาคำสุภาษิตต่างๆ จากแหล่งข้อมูลต่างๆ เช่น หนังสือ นิยาย หรือบทความออนไลน์ เมื่อเราเข้าใจความหมายและเจตนาของคำสุภาษิตแล้ว เราก็สามารถนำมาปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างเหมาะสม

นอกจากนี้ คำสุภาษิตไทยยังสอนให้เรารู้จักการเคารพผู้อื่นและการดำเนินชีวิตอยู่ในสังคมอย่างเหมาะสม ตัวอย่างเช่น สุภาษิตที่ว่า “ไผ่ลู่ลม” สอนให้เรารู้จักการอ่อนน้อมถ่อมตนและการไม่ยึดติดในความคิดเห็นของตนเอง อีกทั้งยังสอนให้เรารู้จักการปรับตัวเข้ากับสถานการณ์ต่างๆ ได้อย่างเหมาะสม

Download PDF

หรือถ้าใครสนใจจะ download ข้อมูลคำสุภาษิตไทยด้านบนนี้ในรูปแบบไฟล์ PDF ก็สามารถ download ได้ที่ปุ่มสีแดงข้างล่างนี้เลยครับ

บทสรุป

คำสุภาษิตไทยมิได้เป็นเพียงคำกล่าวที่สวยหรู แต่ยังเป็นแนวทางการดำเนินชีวิตที่คนไทยได้สั่งสมและสืบทอดมาช้านาน ปราชญ์แห่งสุภาษิตไทยได้กลั่นกรองประสบการณ์ชีวิตและถ่ายทอดผ่านภาษาอันงดงาม ทำให้คำสุภาษิตไทยกลายเป็นมรดกทางภูมิปัญญาที่ทรงคุณค่าและควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้สืบต่อไป

แหล่งที่มาของข้อมูล

• https://dltv.ac.th
• https://www.kroobannok.com
• https://dltv.ac.th/utils/files/download/65665
• https://dltv.ac.th/utils/files/download/65663