คำราชาศัพท์ ทุกหมวด พร้อมความหมาย

รวบรวมคำราชาศัพท์เอาไว้ทุกหมวดหมู่ พร้อมกับความหมาย และการใช้งาน ซึ่งรวมเอาไว้ถึง คำราชาศัพท์หมวดเครื่องใช้ คำราชาศัพท์หมวดร่างกาย คำราชาศัพท์หมวดอาหาร คำราชาศัพท์หมวดเครือญาติ คำราชาศัพท์หมวดกริยา คำราชาศัพท์หมวดสรรพนาม

เว็บไซท์ติวฟรีได้รวบรวมคำราชาศัพท์เอาไว้มากที่สุดแห่งหนึ่ง เพื่อให้ผู้ที่สนใจได้ศึกษาและค้นคว้าหาข้อมูลและความรู้กันได้ฟรีๆ กรุณาสนับสนุนเว็บติวฟรีด้วยการไม่ก้อปปี้ข้อมูลนี้ไปลงไว้ที่อื่น กลับกันให้กดแชร์แทนนะครับ

คำราชาศัพท์

คำราชาศัพท์ คือ ภาษาหรือถ้อยคำที่ใช้ในการแสดงความเคารพต่อบุคคลที่มีความสำคัญ เช่น พระมหากษัตริย์ พระบรมวงศานุวงศ์ พระสงฆ์ และบุคคลสำคัญอื่นๆ โดยทั่วไปแล้ว คำราชาศัพท์จะมีลักษณะพิเศษแตกต่างจากคำทั่วไป เช่น การเติมคำว่า “ทรง” หน้าคำกริยา การเติมคำว่า “พระ” หน้าคำนามบางคำ เป็นต้น

ความหมายของคำราชาศัพท์

คำราชาศัพท์หมายถึง คำศัพท์สำหรับพระราชา เป็นภาษาที่กำหนด และตกแต่งขึ้นให้สุภาพ และเหมาะสม เพื่อใช้พูดถึง หรือพูดกับพระมหากษัตริย์ และพระบรมวงศานุวงศ์ปัจจุบันนี้หมายถึง คำสุภาพ ที่ใช้กับบุคคลที่ควรเคารพ การรู้เรื่องคำราชาศัพท์เป็นการเรียนรู้ในการใช้ภาษาให้ถูกต้องตามกาลเทศะ และฐานะของบุคคล ภาษาไทยได้กำหนดคำราชาศัพท์ขึ้นใช้ และมีวิธีการใช้ตามระเบียบแบบแผนของภาษาซึ่งนับว่า เป็นวัฒนธรรมอย่างหนึ่งที่แสดงออกทางด้านภาษา

ตามรูปศัพท์แล้ว คำราชาศัพท์ หมายถึงคำศัพท์ที่ใช้กับราชา แต่ในยุคสมัยที่เปลี่ยนไปนั้น มีการใช้คำราชาศัพท์ในวงที่กว้างขึ้น จึงตีความหมายของคำราชาศัพท์รุ่นใหม่เอาไว้ว่า

“คำราชาศัพท์ หมายถึง ถ้อยคำสุภาพ ไพเราะที่ใช้ให้เหมาะกับฐานะของบุคคลในสภาพสังคมไทย”

การใช้คำราชาศัพท์

นอกจากพระราชาแล้ว เรายังใช้คำราชาศัพท์กับบุคคลอื่นด้วย แล้วบุคคลที่เราควรจะใช้คำราชาศัพท์ด้วย มีใครบ้างล่ะ? ราชบัณฑิตยสภา ได้กำหนดเอาไว้ว่า คำราชาศัพท์ควรใช้อย่างเหมาะสมและถูกต้องตามลำดับชั้นของบุคคล โดยแบ่งออกเป็น 5 ระดับ ดังนี้

1. พระมหากษัตริย์
2. พระบรมวงศานุวงศ์ (พระญาติของพระมหากษัตริย์)
3. พระภิกษุ
4. ขุนนางข้าราชการ
5. สุภาพชน

ที่มาของคำราชาศัพท์

ลักษณะของสังคมไทยเป็นสถานที่มีความผูกพันฉันพี่น้องนับถือกันด้วยวัยวุฒิ คุณวุฒิ และชาติวุฒิ ลักษณะดังกล่าวจึงสะท้อนออกมา และปรากฏในภาษาไทย เช่น การใช้ภาษาที่สุภาพกับผู้ที่มีวัยสูงกว่า การใช้ภาษากันเองกับผู้ที่สนิทสนมกันหรือการใช้คำราชาศัพท์ กับพระมหากษัตริย์และพระราชวงศ์ เป็นต้น และในสังคมไทยสมัยก่อนเป็นสังคมที่ยกย่องผู้นำ ผู้ที่มีบุญญาธิการผู้ที่ประพฤติดี และผู้ที่ช่วยเหลือให้ความสุขแก่ราษฎร จึงได้มีการใช้คำเพื่อยกย่องเทิดทูนพระมหากษัตริย์

บทความแนะนำ: วันที่ระลึกพระมหาจักรีบรมราชวงศ์

นอกจากนี้ไทยได้รับอิทธิพลของการนับถือพระมหากษัตริย์ว่า เป็นเทวราชาจากเขมร มีการใช้คำ เพื่อแสดงสถานะของพระมหากษัตริย์ คำเหล่านั้นจึงได้พัฒนามาเป็นคำราชาศัพท์ที่ใช้อยู่ในปัจจุบันที่มาของคำราชาศัพท์ นอกจากจะมาจากลักษณะของสังคมไทย และความเกี่ยวข้องกันทางประวัติศาสตร์กับประเทศเขมร แล้วยังได้มีการกำหนดตกแต่งภาษาขึ้นมาเฉพาะ เป็นคำราชาศัพท์จากคำไทยที่มีอยู่แล้ว หรือสร้างคำขึ้นใหม่หรืออาจยืมมาจากภาษาอื่น คำราชาศัพท์ นั้น มีที่มาอยู่ 2 อย่าง คือ

1. รับมาจากภาษาอื่น ภาษาเขมร เช่น โปรด เขนย เสวย เสด็จ เป็นต้น ภาษาบาลี-สันสกฤต เช่น อาพาธ เนตร หัตถ์ โอรส เป็นต้น
2. การสร้างคำขึ้นใหม่ โดยการประสมคำ เช่น ลูกหลวงซับพระพักตร์ ตั้งเครื่อง เป็นต้น

คำราชาศัพท์หมวดเครื่องใช้

คำราชาศัพท์หมวดร่างกาย

คำราชาศัพท์หมวดอาหาร

คำราชาศัพท์หมวดเครือญาติ ราชตระกูล

คำราชาศัพท์หมวดกริยา

สำหรับคำว่า พระราชโองการ และพระราโชวาท หากใช้กับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะมีคำว่า “บรม” นำหน้าคำว่า “ราช” เสมอ

คำราชาศัพท์หมวดสรรพนาม

คำราชาศัพท์หมวดพระสงฆ์

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมของ คำราชาศัพท์หมวดพระภิกษุสงฆ์ ได้ที่นี่ครับ

เอาล่ะ ครบแล้วครับสำหรับคำราชาศัพท์ต่างๆทุกหมวดหมู่ที่เว็บติวฟรีรวบรวมขึ้นมา ทีนี้เมื่อได้เรียนรู้ถึงคำราชาศัพท์เหล่านี้แล้ว ก็จะคุ้นเคยกับมันมากขึ้นอีกนะครับ ต่อไปถ้าอยากฝึกการใช้คำราชาศัพท์ หรือฝึกทบทวนตัวเอง ติวฟรีก็แนะนำให้ฟังข่าวในพระราชสำนักช่วงสองทุ่มดูทุกวันๆครับ แล้วคุณก็จะได้ฝึกคำราชาศัพท์ได้อย่างเต็มที่เลย

ประโยชน์ของคำราชาศัพท์

คำราชาศัพท์มีประโยชน์หลายประการ ดังนี้

• แสดงออกถึงความเคารพต่อบุคคลที่มีความสำคัญ
• ช่วยให้เกิดความสุภาพและงดงามในการใช้ภาษา
• ส่งเสริมวัฒนธรรมและประเพณีอันดีงามของไทย

ตัวอย่างการใช้คำราชาศัพท์

ตัวอย่างการใช้คำราชาศัพท์ เช่น

• คำว่า “กิน” จะใช้เป็น “เสวย” เมื่อใช้กับพระมหากษัตริย์
• คำว่า “นอน” จะใช้เป็น “ทรงบรรทม” เมื่อใช้กับพระมหากษัตริย์
• คำว่า “บ้าน” จะใช้เป็น “พระตำหนัก” เมื่อใช้กับพระมหากษัตริย์
• คำว่า “ท่าน” จะใช้เป็น “พระองค์” เมื่อใช้กับพระมหากษัตริย์

นอกจากนี้ คำราชาศัพท์ยังมีการใช้ในบริบทอื่นๆ อีกมากมาย เช่น การกล่าวถึงบุคคลสำคัญ การกล่าวถึงสิ่งของหรือสถานที่สำคัญ เป็นต้น

เราไม่ใช้คำราชาศัพท์กับพระเจ้าแผ่นดินได้ไหม?

มีหลายคนได้ถามกันเข้ามาว่า ทำไมถึงต้องใช้คำราชาศัพท์ เราไม่ใช้คำราชาศัพท์กับพระเจ้าแผ่นดินได้ไหม จึงขอยกตัวอย่างกรณีศึกษาจากราชบัณฑิตยสภามาให้อ่านกันครับ

เด็ก : คุณครูครับ ทำไมจึงต้องมีราชาศัพท์ด้วยครับ เราจะพูดกับในหลวงอย่างที่เราพูดกับพ่อได้ไหม

ครู : ถ้าหนูพูดราชาศัพท์ไม่ได้ ก็พูดอย่างธรรมดา ท่านไม่ถือพระองค์ แต่ในฐานะที่เป็นคนไทยที่จงรักภักดีต่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ก็ต้องพยายามเรียนราชาศัพท์และใช้ให้ถูก เพราะคนไทยมีวัฒนธรรมเคารพผู้ใหญ่ วัฒนธรรมนี้ทำให้เราใช้ภาษาต่าง ๆ กัน บางคำใช้สำหรับพูดกับผู้ใหญ่ บางคำสำหรับพูดกับผู้น้อย บางคำใช้พูดกับผู้เด็กหรือพูดกับคนที่มีฐานะทางสังคมด้อยกว่า เมื่อพูดกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็ต้องใช้คำสูง คำไพเราะ เพื่อแสดงความเคารพยกย่องสูงสุด และแสดงความจงรักภักดีต่อพระองค์ คำที่เป็นราชาศัพท์มีทั้งคำที่มาจากภาษาบาลีสันสกฤต ภาษาเขมร หรือเป็นคำภาษาไทย

เด็ก : ผมเข้าใจแล้วครับ เวลาพูดกับพ่อแม่ผมยังใช้คำไม่เหมือนกับที่ผมพูดกับเพื่อนผมเลย เวลาพูดถึงในหลวงก็ต้องใช้ราชาศัพท์

ที่มา : บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๒๐ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๐ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น. link

บทสรุป

คำราชาศัพท์เป็นภาษาหรือถ้อยคำที่ใช้ในการแสดงความเคารพต่อบุคคลที่มีความสำคัญ การใช้คำราชาศัพท์อย่างเหมาะสมและถูกต้องจะช่วยส่งเสริมวัฒนธรรมและประเพณีอันดีงามของไทย