ภาษาอีสานถือเป็นภาษาท้องถิ่นของไทยที่มีเอกลักษณ์และเสน่ห์ในตัวของมันเอง ซึ่งภาษาอีสานก็ใช้ไวยากรณ์เหมือนกับภาษาไทยกลาง แต่อาจจะมีคำศัพท์ภาษาอีสานบางคำที่แตกต่างออกไปบ้าง ตามแต่บริบท บุคคล และสิ่งของที่ถูกพูดถึง
คำศัพท์ภาษาถิ่นอีสานมีเป็นหมื่นคำ แต่พวกเราชาวติวฟรีได้รวบรวมคำศัพท์ภาษาอีสานที่ใช้บ่อย และพบเห็นได้ทั่วไปในชีวิตประจำวัน มาไว้ในนี้ให้เพื่อให้เพื่อนๆได้เรียนรู้กันอย่างเต็มที่ แล้วจะพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า ภาษาอีสานเป็นภาษาที่ดีไม่แพ้ภาษาท้องถิ่นใดๆ
ศัพท์ภาษาอีสานที่พบบ่อย
ศัพท์อีสาน | ความหมาย |
เกกลางกาด | หญิงโสเภณี |
เก่าเหิง | ของเก่านมนาน |
เกิบ | รองเท้า |
เกิบคีบ | รองเท้าแตะ |
เกิบบู๊ท | รองเท้าบู๊ท |
เกิบส้นหย่อง | รองเท้าส้นสูง |
เกี่ย (อุ้ม) | อุ้ม,แบก |
เกื้อ | เอื้อเฟื้อ |
เกือกตม | เกือกขี้โคลน |
เกือย (ตัก) | ตัก , ตักออก |
เกือยแก้ | แก้ไข |
เคียดแล้ว | โกรธแล้วนะ |
เด้อ | นะ |
เดิกแล้ว | ดึกแล้ว |
เบิ่ง | ดู |
เบิด | เงย |
เป็นตาซังคักๆ | น่าเกลียดมากๆ |
เป็นตาหน่าย | น่าเบื่อหน่าย |
เมิ๊ดปี | ทั้งปี |
เย็นจ้อย | เย็นวูบวาบ |
เสื้อขาดจ่องป่องแจ่งแป่ง | เสื้อขาดเป็นรู หลายๆ รู |
เสื่องไว้สาก่อน | เก็บเอาไว้ก่อน |
เอาน้ำไปถอกทิ่ม | เอาน้ำไปเททิ้ง |
เฮือน | เรือน , บ้าน , ที่อยู่อาศัย |
แข่ว | ฟัน |
แข่วซวก | ฟันเหยิน |
แข่วฮ่า | ฟันไม่สวย |
แลน | วิ่ง / ตัวเงินตัวทอง |
แหล่ | สีเข้ม สีดำ |
แหลมจูดลูด | แหลมๆ ยาวๆ |
แอ่งน้ำ | ตุ่มใส่น้ำขนาดเล็ก |
โกน | โพรงไม้ |
โจก | แก้วใส่น้ำดื่ม |
กก | แรก, ทีแรก, เริ่มแรก, ลูกผู้เกิดทีแรก เรียก ต้นข้าวปักดำทีแรกเรียก เข้ากกแฮก. |
กกไม้ | ต้นไม้ |
กงโลก | ทั่วโลก เขตจักรวาลหรือโลกเรียก กงโลก อย่างว่า ควรที่อัศจรรย์ล้ำโลกา กงโลก มีในห้าสิบชาติ แท้เทียวใช่ส่งเวร (สังข์) |
กดทรง | วางมาด, ขี้เต๊ะ ,เก๊กหล่อ ทำท่าปั้นปึ่งขึงขังแสดงตนว่ามั่งมีศรีสุข อย่างว่า เพิ่นกะกดทรงโก้คือโตใหญ่ ตั้งทีแท้เข้าชิจี่เกลือจ้ำฮองท้องแม่นบ่มี (บ.). |
กระแต | กระแต,กระรอก |
กระต่า | ตระกร้าใส่ของต่างๆ |
กระติบข้าว | ก่องใส่ข้าวเหนียวสุก |
กลางเว็น | กลางวัน |
กลิ้งโค่โล่ | กลิ้งหลุนๆ |
กลืนลึดๆ | กลืนโดยไม่เคี้ยว |
กวด | ตรวจ,ตรวจตรา |
กวนบ้าน | ผู้ใหญ่บ้าน |
ก่อ | สร้างขึ้น |
ก่อง | โน้มลง , ย้อยลง |
กะเดี้ยกะด้อ | มากไปจริงๆ |
กะซาง | ช่างเถอะ |
กะปอม | กิ้งก่า |
กุด (ขา) | ด้วน , ขาด |
ข่อย | ฉัน , ผม , ดิฉัน , กระผม |
ขาโขง | ขางอ,ขาโค้ง |
ขาโต้ย | หน้าขา , ขาออ่น , โคนขา |
ขาดเคิ่ง | ขาดครึ่ง ,ถูกตัดเป็นสองส่วนเท่าๆกัน |
ขาบ | กราบ (เป็นคำเก่า) |
ข้าวแลง | ข้าวมื้อเย็น |
ขาวโจนโพน | ขาววอก |
ขาวโอกโลก | ขาววอก |
ข้าวก่ำ | ข้าวเหนียวดำ |
ข้าวงาย | ข้าวมื้อเช้า |
ขาวจากพาก | ขาวพราวละลานตา |
ขาวจ่านผ่าน | ขาวละลานตา |
ขาวจุ่นผุ่น | ขาวนวล |
ข้าวดอ | เป็นข้าวสายพันธ์หนึ่ง อายุเก็บเกี่ยวสั้นกว่าข้าวเหนียว |
ข้าวสวย | ข้าวมื้อเที่ยง |
ขาวออกลอก | ขาววอก |
ขิว | หมั่นไส้,กลิ่นเหม็นไหม้ที่มีกลิ่นฉุนหรือเหม็นสาบ , เหม็นเขียว |
ขี้เข็บ | ตะขาบ |
ขี้โก๋ | จิ้งเหลน |
ขี้กะเทิก | เสมหะ ,เสลด |
ขี้กะตก | ยางของต้นไม้ที่หล่นลงตามพื้นดิน ใช้เป็นเชื้อเพลิงได้ |
ขี้กะตืก | พยาธิ |
ขี้กะตู่ | คางคก |
ขี้กะยือ | โรคหอบหืด |
ขี้คร้าน | ขี้เกียจ |
ขี้ตั๊วะ | ขี้โกหก |
งึดหงาย | อัศจรรย์มาก |
จอกหลอก แจกแหลก | เล็กๆ น้อยๆ |
จ่องป่องแจ่งแป่ง | ขาดเป็นรู หลายๆ รู |
จอบ | แอบ |
จอบเบิ่ง | แอบดู |
จอบหล็อย | แอบฉวยโอกาส |
จักหน่อย | เล็กน้อย |
จำปอก | มิดด้าม,สุด |
ซังแฮง | เกลียดมากๆ |
ซาบลาบ | เรียงราย |
ดาก | ก้น , ตูด , ส่วนท้าย ปลายลำไส้ใหญ่ที่ทวารหนัก เรียก ดาก อย่างว่า ซ่าเพิ่นซ่าดี ซ่าโตซ่าหีติดดาก (ภาษิต) ดินเหนียวสีแดงเรื่อๆ หรือสีเหลืองอ่อน เรียก ดินดาก. |
ดำปี้ | ดำปี๋ |
ดึกไปทางพู่น | ขว้างไปทางโน้น |
ต้มส้ม | ต้มยำใส่ใบไม้หรือไม้ผลที่มีรสเปรี้ยว |
ต้มส้มปลาข่อ | ต้มยำปลาช่อน |
ตะเว็น | พระอาทิตย์ |
ตาแซบ | น่าอร่อย |
ตายแก่แด่ | ตายแบบเขียดคือขาเหยียดแน่ว |
ตาสวด | ตาโปน |
ตาหน่าย | น่าเบื่อ |
ตาฮัก | น่ารัก |
ตื่นสวย | ตื่นสาย |
ตู้ | ทู่ ทื่อ |
ถิ่ม | ทิ้ง |
นอนเว็น | นอนกลางวัน |
น้ำกิน | น้ำดื่ม |
บ่วง | ช้อน |
บอกกันแนติ๊ | บอกกันหน่อยซี้ |
บักเขียบ | น้อยหน่า |
บักแหล่ | ไอดำ |
บักขาม | มะขาม |
บักจก | จอบ |
บักจก | จอบขุดดิน |
บักปอบ | บักห่า |
บักปอบ | ไอ here |
บักมี่ | ขนุน |
บักห่า | ไอ here |
บักหุ่ง | มะละกอ |
บักอึ | ฟักทอง |
บัดทีนี้ | คราวนี้ |
ปลาเข็ง | ปลาหมอ |
ปลาแดก | ปลาร้า |
ปลากะเดิด | ปลากระดี่ |
ปลาข่อ | ปลาช่อน |
ผาดหว่า | พูดไปนั่น |
พอไคแหน่ | ค่อย |
พาเข่า | ถาดใส่อาหาร หรือ วงกินข้าว |
พิพักพิพ่วน | กระอักกระอ่วน |
ฟ่าว | รีบ |
ฟ่าวคัก | รีบมาก รีบจัง |
มิดจี่หลี่ | เงียบสนิท |
มึนตึ้บ | งงมาก |
มืดตึ้บ | มืดมาก |
ย่างกาย | เดินผ่าน (กายในที่นี้แปลว่าผ่านไป) |
ยืนฮุมซาบลาบ | ยืนรุมอยู่เรียงราย |
ลืมคาว | หลงลืมชั่วครู่ |
ส่ง | กางเกง |
ส่งขาดดาก | กางเกงที่มีรอยขาดที่ก้น |
สวดลวด | ตะกละ |
สาวซ่ำน้อย | สาววัยรุ่น |
สำอิ้งสำออย | งอแง, เหลาะแหละ |
สำอิ้งสำออย | งอแง เหลาะแหละ |
สีก | ฉีก |
สีกปาแดก | ฉีกปลาร้า |
สีคือๆ | เกือบๆ คล้ายๆ |
สูงเทวเดว | สูงชะลูด |
หงายป่างหง่าง | หงายไม่เป็นท่า |
หล็อย | ฉกฉวย ไม่ให้คนอื่นรู้ |
ห่าแห้น | ห่าแทะ |
หิวนอน | ง่วงนอน |
อยากฮาก | จะอ้วก |
อย่าสิหลอย | อย่ามาแอบ |
ออนซอนเด๊ | ทึ่งมา |
ออนซอนเด๊ | ทึ่งมาก |
อ้าย | พี่ชาย |
อีเกิ้ง | ดวงจันทร์ |
อีเกีย | ค้างคาว |
อีแหล่ | อีดำ |
ฮ้อน | ร้อน |
ฮั่นแหล่ว | นั่นละ |
ฮุม | รุม |
เป็นอย่างไรกันบ้างครับ ศัพท์ภาษาอีสานที่พบบ่อยพร้อมคำแปลของเรา รับรองได้ว่าคุณจะต้องชอบมันอย่างแน่นอน และถ้าได้ลองเรียนรู้ลึกลงไปถึงภูมิปัญญาท้องถิ่นอีสานแล้วล่ะก็ รับรองว่าจะต้องมีอีกหลายๆอย่างที่จะทำให้คุณต้องทึ่งได้อีกมากอย่างแน่นอน
ภาษาอีสาน: ลักษณะและความเป็นมาของภาษาที่ทรงพลัง
ภาษามีบทบาทสำคัญในการสื่อสารและเป็นองค์ประกอบสำคัญในวัฒนธรรมของแต่ละชนชาติ ในประเทศไทย เรามีภาษาหลากหลายที่น่าสนใจ เช่น ภาษาอีสาน ที่มีลักษณะและความเป็นมาที่น่าสนใจมากมาย ในบทความนี้เราจะสำรวจโลกของ “ภาษาอีสาน” และรับรู้ความสำคัญของภาษานี้ในวัฒนธรรมไทยและชีวิตประจำวันของคนในภาคอีสาน
ภาษาอีสานคือ
ภาษาอีสาน เป็นภาษาที่พูดในภาคอีสานของประเทศไทย มีพื้นที่และคนพูดที่ส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในภาคอีสาน นอกจากนี้ ภาษาอีสานยังกลายเป็นภาษาที่มีการใช้งานกว้างขวางในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคใกล้เคียง มีลักษณะการใช้งานและสำนักความเป็นมาทางภูมิศาสตร์ที่แตกต่างจากภาษาไทยมาตรฐาน
ประวัติของภาษาอีสาน
ภาษาอีสานมีรากฐานในประเทศไทยมากว่า 800 ปี มีผลกระทบจากสถาปัตยกรรมศิลปะ วัฒนธรรม และประเพณีท้องถิ่น ในอดีต ภาษาอีสานมักถูกใช้ในการสื่อสารระหว่างคนในภาคอีสาน และยากจะเข้าใจได้โดยคนในภาคอื่น ๆ ของประเทศไทย ภาษาอีสานมีผลกระทบจากการปฏิรูปภาษาไทยในสมัยรัชกาลที่ 5 ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ความเป็นมาของภาษาอีสาน
ภาษาอีสานเป็นภาษาที่มีความหลากหลายและมีลักษณะเฉพาะตัว หนึ่งในลักษณะที่น่าสนใจคือการใช้คำและคำนำหน้าที่ไม่เหมือนกับภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาอีสานยังมีความเป็นมาทางสังคมและวัฒนธรรมที่สืบทอดต่อกันมานับพันปี มีประเพณีและพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกับภาษาอีสานอย่างมาก
วัตถุประสงค์ของภาษาอีสาน
ภาษาอีสานมีวัตถุประสงค์หลายประการ โดยสำคัญคือการสื่อสารระหว่างคนในภาคอีสาน การสร้างเครือข่ายสังคม และการถ่ายทอดประเพณีและวัฒนธรรมของภาคอีสาน ภาษาอีสานยังมีบทบาทสำคัญในเรื่องการศึกษาและการศึกษาต่อยอดทางวัฒนธรรม
ความสำคัญของภาษาอีสาน
ภาษาอีสานมีความสำคัญสูงสุดในชีวิตประจำวันของคนในภาคอีสาน มันเป็นเครื่องมือสื่อสารระหว่างคนในชุมชนและคนในประเทศเพื่อนบ้าน นอกจากนี้ ภาษาอีสานยังเป็นส่วนสำคัญของการสืบทอดวัฒนธรรมและประเพณีทางวัฒนธรรมในภาคอีสาน การใช้ภาษาอีสานในการร้องเพลงพื้นบ้าน เรื่องราวและการเล่าเรื่องเป็นสิ่งที่ทำให้เอกลักษณ์วัฒนธรรมในภาคอีสานของประเทศไทยร่ำรวยและน่าสนใจ
บทสรุป
ภาษาอีสานมีความหลากหลายและเป็นเอกลักษณ์ที่น่าสนใจของภาคอีสานของประเทศไทย มีลักษณะการใช้งานและสำนักความเป็นมาทางภูมิศาสตร์ที่แตกต่างจากภาษาไทยมาตรฐาน มีความสำคัญสูงสุดในชีวิตประจำวันของคนในภาคอีสาน การรักษาและส่งเสริมภาษาอีสานมีความสำคัญต่อวัฒนธรรมและความเจริญของภาคอีสาน ซึ่งยังคงเป็นส่วนสำคัญของประเทศไทยที่ควรได้รับการอนุรักษ์และสนับสนุนอย่างต่อเนื่องในอนาคต
หมายเหตุ: ภาษาอีสานมีความหลากหลายในลักษณะและคำศัพท์ในแต่ละพื้นที่ของภาคอีสาน การสรุปนี้เน้นการทั่วไปและอาจมีข้อมูลที่ย่อยลงในแต่ละพื้นที่ที่สอดคล้องกับบทบาทและความสำคัญของแต่ละพื้นที่ในภาคอีสานของประเทศไทย
สิทธิพล says
ในภาษาอีสานมีคำว่า “ลาว” หรือ “ลาวี” หมายถึงอะไรครับ
วสุ says
การเรียนรู้ภาษาอีสานเสริมสร้างความมั่นใจในการสื่อสารและทำงานในสังคมของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
นาครณ says
การศึกษาภาษาอีสานช่วยในการสร้างความรับผิดชอบต่อภาษาและวัฒนธรรมของท้องถิ่น
PixelGamerX says
คำว่า “เมือง” ในภาษาอีสานมีความหมายอย่างไร
ThaiGamerNation says
คุณครูทำให้เรามีความสุข
Nakorn says
คำว่า “กินแซ่บ” ในภาษาอีสานหมายถึงอะไรครับ
Thanakorn says
ภาษาอีสานมีความเจริญก้าวหน้าและมีความสำคัญในการสื่อสารทางธุรกิจ
Prasarn says
ขอบคุณแบบบอกไม่ถูก
Wattana says
ภาษาอีสานเป็นภาษาที่น่าสนใจและเป็นส่วนสำคัญของวัฒนธรรมอีสาน
Nan Wipaporn says
ครูช่วยมากเลยค่ะ!
วสุ says
ภาษาอีสานเป็นสิ่งที่เข้ากับความรู้สึกและความคิดของคนในพื้นที่
มณีรัตน์ สังข์สุดา says
ดีเลิศจริง
Thanapol says
รู้สึกว่ามีประโยชน์มาก
ฟ้าใส สุริยา says
ขอบคุณอีกแล้วค่ะ!
นาครณ says
ภาษาอีสานเสริมสร้างความเข้าใจในวัฒนธรรมและทรัพยากรของพื้นที่อีสาน
ปุ๊ก says
การเรียนรู้ภาษาอีสานเปิดโอกาสใหม่ในการสื่อสารและแลกเปลี่ยนกับคนในภาคตะวันออก
Kanin says
ดีๆ จริงจริง!
รัตนชนก says
ภาษาอีสานช่วยในการสื่อสารกับคนในพื้นที่อีสานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Apirak says
ถ้าเราอยากทราบคำว่า “ดื่ม” ในภาษาอีสานเรียกว่าอะไร
Kanya says
การเรียนรู้ภาษาอีสานช่วยให้เราเข้าใจความหมายของคำถามน้อยในชีวิตประจำวัน
Mai Mai says
ขอบคุณจากใจลึกค่ะ
ThaiGamerWizard says
ขอบคุณค่ะใจเต้นค่ะ
ปนัดดา วราวุธ says
ในภาษาอีสานมีคำว่า “สวัสดี” หรือ “สุผู้สุคน” ไหมค่ะ
Vegeta says
คำว่า “เอา” ในภาษาอีสานมีความหมายอะไรบ้างครับ
Tong Theerapat says
“ส้มตำ” ในภาษาอีสานเรียกว่าอะไร
รัชนี ทิพย์ says
คำว่า “ไป” ในภาษาอีสานมีความหมายเกี่ยวกับการทำอะไรค่ะ