อวิโรธะ (ความไม่เบียดเบียน) หลักธรรมพระพุทธศาสนา

อวิโรธะ: ความไม่เบียดเบียน

อวิโรธะ เป็นคุณธรรมขั้นสูงในหลักพระพุทธศาสนา ที่มุ่งเน้นไปที่การไม่เบียดเบียนทั้งตนเองและผู้อื่น ในทางกาย วาจา และใจ หมายถึง การไม่กระทำการใด ๆ ที่ก่อให้เกิดความทุกข์หรือความเดือดร้อนแก่ตนเองและผู้อื่น ไม่ว่าจะโดยตั้งใจหรือไม่ตั้งใจก็ตาม

การไม่เบียดเบียนนี้ ครอบคลุมถึงการกระทำทั้งทางกาย วาจา และใจ ดังนี้

• ทางกาย ได้แก่ การไม่ทำร้ายผู้อื่นทั้งทางตรงและทางอ้อม เช่น ไม่ฆ่า ไม่ทำร้าย ไม่ขโมย ไม่ลักขโมย ไม่ทุบตี ไม่ซ้อม ไม่กล่าวร้าย ไม่ใส่ร้ายป้ายสี ไม่โกหก ไม่หลอกลวง เป็นต้น
• ทางวาจา ได้แก่ การไม่พูดจาที่ก่อให้เกิดความทุกข์หรือความเดือดร้อนแก่ผู้อื่น เช่น ไม่พูดจาหยาบคาย ไม่พูดจาส่อเสียด ไม่กล่าวร้าย ไม่ใส่ร้ายป้ายสี ไม่โกหก ไม่หลอกลวง เป็นต้น
• ทางใจ ได้แก่ การมีจิตเมตตากรุณาต่อผู้อื่น ไม่คิดร้ายต่อผู้อื่น ไม่พยาบาท ไม่โกรธ ไม่โมโห ไม่หลง เป็นต้น

การไม่เบียดเบียนเป็นคุณธรรมที่ทุกคนควรยึดมั่นปฏิบัติ เพราะจะนำไปสู่สันติสุขและความสงบเรียบร้อยของสังคม

ความสำคัญของอวิโรธะ

อวิโรธะมีความสำคัญอย่างยิ่งยวดในการดำรงชีวิตร่วมกันในสังคม เพราะหากทุกคนยึดมั่นในความไม่เบียดเบียนก็จะนำไปสู่สันติสุขและความสงบเรียบร้อยของสังคม ดังพุทธพจน์ที่ว่า

“อวิหิงสา พาลํ วฑฺฒติ”

ความไม่เบียดเบียน ย่อมนำพาความเจริญ

อ่านเพิ่มเติม: อวิหิงสา คืออะไร

อวิโรธะในชีวิตประจำวัน

อวิโรธะสามารถแสดงออกได้ในชีวิตประจำวันได้หลากหลายวิธี เช่น

• ไม่ทำร้ายผู้อื่นทั้งทางกายและวาจา เช่น ไม่ทำร้ายร่างกาย ไม่ทำร้ายจิตใจ ไม่พูดจาส่อเสียด ไม่กล่าวร้าย
• ไม่เบียดเบียนสัตว์ เช่น ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่ทรมานสัตว์ ไม่บริโภคเนื้อสัตว์
• ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม เช่น ไม่ทิ้งขยะไม่เป็นที่ ไม่ทำลายป่าไม้ ไม่ใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างสิ้นเปลือง

ตัวอย่างการปฏิบัติตามอวิโรธะ

• การช่วยเหลือผู้อื่น เป็นการแสดงความเมตตากรุณา ไม่เบียดเบียนผู้อื่น
• การอดทนอดกลั้น เป็นการไม่เบียดเบียนผู้อื่นด้วยอารมณ์ เช่น ไม่โกรธ ไม่โมโห ไม่หลง
• การปล่อยวาง เป็นการไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่นด้วยความคิดยึดติด

อวิโรธะในทศพิธราชธรรม

ในทศพิธราชธรรม ประการที่สิบ คือ อวิโรธะ หมายถึง ความไม่เบียดเบียน หรือการไม่ทำอันตรายต่อตนเองและผู้อื่น ทั้งในทางกาย วาจา และใจ

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับอวิโรธะ

ถาม: อวิโรธะกับขันติต่างกันอย่างไร?

อวิโรธะเป็นการไม่เบียดเบียนทั้งตนเองและผู้อื่น ส่วน ขันติ เป็นความอดทนต่อสิ่งที่ควรอดทน เช่น อดทนต่อคำพูดที่ไม่ดี อดทนต่อความเจ็บปวด

ถาม: อวิโรธะกับศีลต่างกันอย่างไร?

อวิโรธะเป็นคุณธรรมขั้นสูงที่มุ่งเน้นไปที่การไม่เบียดเบียน ส่วนศีลเป็นกฎเกณฑ์ในการปฏิบัติตนที่มุ่งเน้นไปที่การงดเว้นจากการเบียดเบียน

บทสรุป

อวิโรธะเป็นคุณธรรมที่ทุกคนควรยึดมั่นปฏิบัติ เพราะจะนำไปสู่สันติสุขและความสงบเรียบร้อยของสังคม เราสามารถแสดงออกถึงความไม่เบียดเบียนในชีวิตประจำวันได้หลากหลายวิธี เช่น ไม่ทำร้ายผู้อื่นทั้งทางกายและวาจา ไม่เบียดเบียนสัตว์ ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม เป็นต้น