สังคมศึกษา ป.5 – ก้าวสู่พลเมืองโลก ผู้เข้าใจความซับซ้อน
วิชาสังคมศึกษาในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เป็นก้าวสำคัญสู่การเป็นพลเมืองโลก ผู้เชี่ยวชาญในสังคมไทย รู้จักวิเคราะห์ เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างสังคมไทยกับสังคมโลก เนื้อหาจะมุ่งเน้นการบูรณาการความรู้จากศาสตร์ต่าง ๆ ประวัติศาสตร์ ศาสนา ภูมิศาสตร์ เศรษฐกิจ การเมือง กฎหมาย ศีลธรรม สิทธิ หน้าที่ พลเมือง สถาบันการเมือง ระบบการปกครอง สู่การสร้างกรอบคิดที่ซับซ้อน
นักเรียนจะได้เรียนรู้ความท้าทายระดับโลก เช่น สิ่งแวดล้อม สิทธิของกลุ่มคนหลากหลาย การพัฒนาอย่างยั่งยืน อีกทั้งเรียนรู้ระบบสังคมและวัฒนธรรมในภูมิภาคต่าง ๆ ส่งเสริมความสามัคคี การเคารพความแตกต่าง
บทเรียนเหล่านี้เป็นเสมือนกล้องโทรทรรศน์ พาเด็ก ๆ มองเห็นภาพรวมของโลก เสริมสร้างทักษะการคิดวิเคราะห์ การวิพากษ์ สู่การเป็นพลเมืองโลกผู้ตระหนักถึงหน้าที่ ร่วมสร้างสรรค์อนาคตของตนเอง สังคมไทย และสังคมโลกอย่างมั่นคง ยั่งยืน
หลักสูตรวิชาสังคมศึกษา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เทอมต้น
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 นวัตวิถีสู่เศรษฐกิจพอเพียง
เรื่อง 1.1 นวัตวิถีสู่เศรษฐกิจพอเพียง
- การผลิตสินค้าและบริการ
- เทคโนโลยีการผลิตสินค้าและบริการ
- ประโยชน์ของการผลิตสินค้าและบริการ
- การผลิตสินค้าในครัวเรือน
- การรวมกลุ่มการผลิตสินค้าและบริการในชุมชนหรือท้องถิ่น
- ปัจจัยที่มีผลต่อการเลือกซื้อสินค้าและบริการ
- ปัจจัยในการเลือกสินค้ามาบริโภค
- ปัจจัยที่กำหนดปริมาณสินค้าและบริการ
- บทบาทของผู้บริโภค
- พฤติกรรมของผู้บริโภค
- ปัจจัยทีมีอิทธิพลต่อพฤติกรรมของผู้บริโภค
- หลักการของเศรษฐกิจพอเพียง
- แนวคิดของเศรษฐกิจพอเพียง
- ครอบครัวพอเพียง
- โรงเรียนพอเพียง
- ชุมชนพอเพียง
- สินค้าของชุมชนพอเพียง
- หลักการของสหกรณ์
- ประเภทของสหกรณ์
- การประยุกต์หลักการของสหกรณ์มาใช้ในชีวิตประจำวัน
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง การเงินและการธนาคาร
เรื่อง 2.1 การเงินและการธนาคาร
- ความหมายของธนาคาร
- ความสำคัญของธนาคาร
- ประเภทของธนาคาร
- บทบาทหน้าที่ของธนาคาร
- การฝากเงิน ถอนเงิน และดอกเบี้ยต่าง ๆ
- ความหมายของการกู้ยืมเงิน
- ลักษณะของการกู้ยืมเงิน
- ผลที่เกิดจากการกู้ยืม
- เงินและสกุลเงิน.ในประเทศไทย
- สกุลเงินในประเทศเพื่อนบ้าน
หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วัฒนธรรมที่มีผลต่อการดำเนินชีวิต
เรื่อง 3.1 วัฒนธรรมที่มีผลต่อการดำเนินชีวิต
- วัฒนธรรมที่มีต่อสังคมไทย
- ความแตกต่างทางวัฒนธรรมที่มีผลต่อการดำเนินชีวิต
- คุณค่าของวัฒนธรรมกับการดำเนินชีวิต
- วัฒนธรรมที่มีผลต่อการดำเนินชีวิตของคนไทยในปัจจุบัน
- ความแตกต่างของวัฒนธรรมที่มีผลต่อการดำเนินชีวิตของคนไทยในปัจจุบัน
- การสืบสานวัฒนธรรม
- ความหมายและความสำคัญภูมิปัญญาท้องถิ่น
- ภูมิปัญญาท้องถิ่นในชุมชน
- การสืบต่อภูมิปัญญาท้องถิ่นในชุมชน
- การอนุรักษ์และเผยแพร่ภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชน
หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง พลเมืองดี
เรื่อง 4.1 พลเมืองดี
- สถานภาพ บทบาทตามหน้าที่
- สิทธิและเสรีภาพ
- หน้าที่ของพลเมือง
- คุณลักษณะของพลเมืองดี
- การปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดี
- ผลของการเป็นพลเมืองดี
หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง การปกป้องสิทธิเด็กไทย
เรื่อง 5.1 การปกป้องสิทธิเด็กไทย
- สิทธิเด็กขั้นพื้นฐาน
- การละเมิดสิทธิเด็ก
- แนวทางการปกป้องคุ้มครองตนเองหรือผู้อื่นจากการถูกละเมิดสิทธิเด็ก
- การปกป้องคุ้มครองสิทธิเด็กไทย
หน่วยการเรียนรู้ที่6 เรื่อง การปกครองส่วนท้องถิ่น
เรื่อง 6.1 การปกครองส่วนท้องถิ่น
- อำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
- โครงสร้างการบริหารงานการปกครองส่วนท้องถิ่น
- ความสำคัญขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
- บทบาทหน้าที่ของผู้บริหารท้องถิ่น
- ตำแหน่งของผู้บริหารท้องถิ่น
- องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นกับการบริการสาธารณประโยชน์ในชุมชน (ใบงาน)
- การบริการสาธารณะประโยชน์ของประชาชนในท้องถิ่น
หลักสูตรวิชาสังคมศึกษา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เทอมปลาย
หน่วยที่ 7 ชื่อหน่วย เรื่อง มุ่งมั่นมุ่งศรัทธา
เรื่อง 1.1 มุ่งมั่นมุ่งศรัทธา
- ความสำคัญของศาสนา
- หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเพื่อการพัฒนาชีวิต
- การพัฒนาจิตใจทางพระพุทธศาสนา
- พุทธประวัติก่อนการออกผนวช
- การออกผนวชของพระพุทธเจ้า
- การตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า
- พุทธจริยา
- ประวัติพระโสณโกฬิวิสะ
- จูฬเสฏฐิชาดก
- วัณณาโรหชาดก
- ชาวพุทธตัวอย่าง : สมเด็จพระสังฆราช (สา ปุสฺสเทโว)
- ชาวพุทธตัวอย่าง : อาจารย์เสถียร โพธินันทะ
หน่วยที่ 8 ชื่อหน่วย เรื่อง ปฏิบัติมาเป็นนิจ
เรื่อง 2.1 ปฏิบัติมาเป็นนิจ
- องค์ประกอบของพระรัตนตรัย
- พระรัตนตรัยกับศรัทธา 4
- การปฏิบัติตามหลักไตรสิกขา
- หลักโอวาท 3 : ไม่ทำความชั่ว
- โอวาท 3 : ทำความดีและทำจิตใจให้บริสุทธิ์
- ความสำคัญของพระไตรปิฎก
- พุทธศาสนสุภาษิต
- พิธีกรรมของศาสนาต่าง ๆ
- ปฏิบัติตนในศาสนพิธีอย่างเหมาะสม
- การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ
- หลักปฏิบัติในพิธีถวายสังฆทาน
- วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา
- มรรยาทชาวพุทธ : การไหว้
- มรรยาทชาวพุทธ : การกราบ
หน่วยที่ 9 ชื่อหน่วย เรื่อง พาจิตแจ่มใส
เรื่อง 3.1 พาจิตแจ่มใส
- สติ สมาธิ ปัญญา
- การบริหารจิตและเจริญปัญญา
- การสวดมนต์และแผ่เมตตา
- การยืน การเดิน อย่างมีสติ
- การนั่ง การนอน อย่างมีสติ
- การกำหนดรู้ทางอายตนะทั้ง 6
- สมาธิในการฟัง อ่าน คิด ถามและเขียน
หน่วยที่ 10 ชื่อหน่วย เรื่อง รอบตัวน่ารู้
เรื่อง 4.1 รอบตัวน่ารู้
- เครื่องมือทางภูมิศาสตร์
- องค์ประกอบของแผนที่
- ลักษณะทางกายภาพในภูมิภาคต่าง ๆ
หน่วยที่ 11 ชื่อหน่วย เรื่อง มองดูธรรมชาติ
เรื่อง 5.1 มองดูธรรมชาติ
- เรียนรู้ธรรมชาติภาคเหนือ
- เรียนรู้ธรรมชาติภาคกลาง
- เรียนรู้ธรรมชาติภาคตะวันออก
- เรียนรู้ธรรมชาติภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
- เรียนรู้ธรรมชาติภาคตะวันตก
- เรียนรู้ธรรมชาติภาคใต้
- มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
- อิทธิพลของสิ่งแวดล้อมที่มีผลต่อมนุษย์
- การปรับตัวตามสิ่งแวดล้อมในแต่ละภูมิภาค
- การปรับตัวด้านที่อยู่อาศัยและการบริโภค
หน่วยที่ 12 ชื่อหน่วย เรื่อง ซึมซาบการเปลี่ยนแปลง
เรื่อง 6.1 ซึมซาบการเปลี่ยนแปลง
- อิทธิพลต่อลักษณะการตั้งถิ่นฐาน
- อิทธิพลต่อการย้ายถิ่นฐาน
- สิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติกับวิถีชีวิต
- สิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติกับการสร้างสรรค์วัฒนธรรม
- การเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติและสังคม
- ปัจจัยที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม
- ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม
หน่วยที่ 13 ชื่อหน่วย เรื่อง หวงแหนสิ่งแวดล้อม
เรื่อง 7.1 หวงแหนสิ่งแวดล้อม
- คุณค่าของสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ
- คุณค่าการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
- ผลกระทบจากการทำลายสิ่งแวดล้อม
- ผลจากการรักษาสิ่งแวดล้อม
- การมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
- แนวทางการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม
- การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
สรุป: ปลูกฝังพลเมืองโลก มุ่งหน้าสู่อนาคต
เนื้อหาวิชาสังคมศึกษา ป.5 มุ่งเน้นปลูกฝังแนวคิด “พลเมืองโลก” เด็ก ๆ จะได้เรียนรู้สิทธิ หน้าที่ พลเมืองระดับโลก ตระหนักถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรม เชื้อชาติ ศาสนา สิ่งแวดล้อม ทักษะการคิดวิเคราะห์ เชื่อมโยง ค้นคว้า วิพากษ์ ส่งเสริมการมีส่วนร่วมในกิจกรรมระดับท้องถิ่น ชาติ และโลก บทเรียนเหล่านี้เสริมสร้างศักยภาพทางปัญญา ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ความรับผิดชอบต่อสังคม บ่มเพาะให้เด็ก ๆ เติบโตเป็นพลเมืองโลก ผู้ร่วมแก้ไขปัญหา ปรับตัวเข้ากับความเปลี่ยนแปลง สร้างสรรค์อนาคตของตนเอง ชุมชน สังคมไทย และสังคมโลกให้มีความยุติธรรม สันติภาพ และยั่งยืน
ร่วมแสดงความคิดเห็นในหัวข้อ “เนื้อหา สังคมศึกษา ป.5 อัพเดทล่าสุด ตามหลักสูตรกระทรวง”