เนื้อหา คณิตศาสตร์ ป.1 อัพเดทล่าสุด ตามหลักสูตรกระทรวง

วิชาคณิตศาสตร์ ถือเป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาความคิด ทักษะ และกระบวนการเรียนรู้ โดยเฉพาะในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการปลูกฝังแนวคิดทางคณิตศาสตร์ เนื้อหาวิชาคณิตศาสตร์ ณ ระดับชั้นนี้ มุ่งเน้นการปูพื้นฐานความรู้ และพัฒนาทักษะเบื้องต้น เพื่อเตรียมความพร้อม และสร้างเสริมรากฐานที่มั่นคง สำหรับการเรียนรู้คณิตศาสตร์ในระดับที่สูงขึ้น

เนื้อหาวิชาคณิตศาสตร์ ระดับชั้นป.1 ถูกออกแบบอย่างรอบคอบ และคำนึงถึงพัฒนาการทางสมอง ความสนใจ และประสบการณ์ของเด็กวัยนี้ โดยมุ่งเน้นการเรียนรู้ผ่านกิจกรรม การเล่น และการลงมือปฏิบัติ ส่งเสริมให้เด็กๆ ได้ค้นพบ เรียนรู้ และสร้างความเข้าใจ ในแนวคิดทางคณิตศาสตร์ อย่างสนุกสนาน และเพลิดเพลิน

หลักสูตรวิชาคณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เทอมต้น

หน่วยที่ 1 จำนวน

เรื่อง 1.1 จำนวน

การนับและแสดงจำนวน 1 ถึง 5 และ 0
การเขียน การอ่าน ตัวเลขฮินดูอารบิกและตัวเลขไทย แสดง จำนวนนับ 1 และ 2
การเขียน การอ่าน ตัวเลขฮินดูอารบิกและตัวเลขไทย แสดงจำนวนนับ 3 และ 4
การเขียน การอ่าน ตัวเลขฮินดูอารบิกและตัวเลขไทย แสดง จำนวนนับ 5 และ 0
ความสัมพันธ์ของจำนวน 1 ถึง 5 แบบส่วนย่อย – ส่วนรวม
การเปรียบเทียบจำนวน 1 ถึง 5 และ 0
การเรียงลำดับจำนวน 1 ถึง 5 และ 0
การนับและแสดงจำนวนนับ 6 ถึง 10
การเขียน การอ่าน ตัวเลขฮินดู อารบิกและตัวเลขไทย แสดงจำนวนนับ 6 และ 7
การเขียน การอ่าน ตัวเลขฮินดู อารบิกและตัวเลขไทย แสดงจำนวนนับ 8 และ 9
การเขียน การอ่าน ตัวเลขฮินดูอารบิกและตัวเลขไทย แสดงจำนวนนับ 10
การบอกจำนวน 1 ถึง 5 โดยไม่ต้องนับ
การบอกจำนวน 6 ถึง 10 โดยไม่ต้องนับ
การเปรียบเทียบจำนวน 1 ถึง 10 และ 0
การเรียงลำดับจำนวน 1 ถึง 10 และ 0
ความสัมพันธ์ของจำนวน 6 ถึง 10 แบบส่วนย่อย-ส่วนรวม
การนับและแสดงจำนวน 10 ถึง 20
การเขียน การอ่าน ตัวเลขฮินดู อารบิกและตัวเลขไทย แสดงจำนวนนับ 10 ถึง 14
การเขียน การอ่าน ตัวเลขฮินดู อารบิกและตัวเลขไทย แสดงจำนวนนับ 15 ถึง 20
การเขียนตัวเลขแสดงจำนวนนับ 10 ถึง 20 ในรูปกระจาย
หลัก ค่าของเลขโดดในหลักสิบ และหลักหน่วยของจำนวน 10 ถึง 20
การเปรียบเทียบจำนวน 1 ถึง 20 และการใช้เครื่องหมาย = ≠
การเปรียบเทียบจำนวน 1 ถึง 20 และการใช้เครื่องหมาย ><
การเปรียบเทียบจำนวน 1 ถึง 20 โดยใช้เส้นจำนวน
การเรียงลำดับจำนวน 10 ถึง 20
ความสัมพันธ์ของจำนวน 10 และ 11 แบบส่วนย่อย-ส่วนรวม
ความสัมพันธ์ของจำนวน 12 ถึง 20 แบบส่วนย่อย-ส่วนรวม
ทบทวนและสรุปการนับและแสดงจำนวนนับ 1 ถึง 20 และ 0
การบอกตำแหน่งของสิ่งต่างๆ
การบอกอันดับที่
การแสดงสิ่งต่าง ๆ ตามตำแหน่ง
การแสดงสิ่งต่าง ๆ ตามตำแหน่ง และอันดับที่
การนำตำแหน่งและอันดับที่ไปใช้

หน่วยที่ 2 การดำเนินการ

เรื่อง 2.1 การดำเนินการ

ทบทวนการนับจำนวน การอ่าน ตัวเลขฮินดูอารบิกและตัวเลขไทย แสดงจำนวนไม่เกิน 10
การรวมจำนวนสองจำนวน
การบวกและการเขียนประโยค สัญลักษณ์การบวก
การบวกด้วยศูนย์
การหาผลบวกโดยใช้เส้นจำนวน
การหาผลบวกโดยใช้การวาดรูป
ความสัมพันธ์ของจำนวนแบบ ส่วนย่อย – ส่วนรวมกับการบวก
การบวกจำนวนเดียวกัน
การสลับที่ของการบวก
การบวกที่ผลบวกเป็น 10
สถานการณ์การบวก
การวิเคราะห์โจทย์ปัญหาการบวก และหาคำตอบ
การแสดงวิธีหาคำตอบจากโจทย์ปัญหาการบวก
การสร้างโจทย์ปัญหาการบวก
ทบทวนการหาผลบวกที่ผลบวกไม่เกิน 10
การลบโดยการเอาออกที่ตัวตั้งไม่เกิน 10
การลบโดยการเปรียบเทียบที่ตัวตั้งไม่เกิน 10
การลบโดยใช้ความสัมพันธ์ของจำนวนแบบส่วนย่อย – ส่วนรวม
การลบด้วย 0
การหาผลลบโดยใช้กรอบสิบ (Ten Frame)
การหาผลลบโดยใช้เส้นจำนวน
ความสัมพันธ์ของการบวกและการลบ
การนำความสัมพันธ์ของการบวก และการลบไปใช้
สถานการณ์การลบ
การแก้โจทย์ปัญหาการลบ
การสร้างโจทย์ปัญหาการลบจากภาพ
การสร้างโจทย์ปัญหาการลบจากประโยคสัญลักษณ์
ทบทวนการหาผลลบ
การหาค่าของตัวไม่ทราบค่าโดย ใช้ความสัมพันธ์ของจำนวนแบบ ส่วนย่อย – ส่วนรวม
การแก้โจทย์ปัญหาการลบ
การสร้างโจทย์ปัญหาการลบ จากภาพ และจากประโยคสัญลักษณ์
การบวกที่ผลบวกไม่เกิน 10 2. การลบที่ผลลัพธ์ไม่เกิน 10
การบวกที่ผลบวกไม่เกิน 20 (จำนวน 1 หลักกับจำนวน 1 หลัก) โดยการนับต่อและการใช้เส้นจำนวน
การบวกที่ผลบวกไม่เกิน 20 (จำนวน 2 หลักกับจำนวน 1 หลัก) โดยการนับต่อและการใช้เส้นจำนวน
การบวกที่ผลบวกไม่เกิน 20 โดย การทำให้ครบสิบ
การบวกจำนวนเดียวกัน ที่ผลบวกไม่เกิน 20 และการบวกจำนวน สองจำนวนที่ใกล้เคียงกัน
การบวกจำนวน 3 จำนวน ที่ผลบวกไม่เกิน 20
การลบจำนวนสองจำนวนที่ตัวตั้ง มากกว่า 10 แต่ไม่เกิน 20 โดยการเอาออก
การลบจำนวนสองจำนวนที่ตัวตั้ง มากกว่า 10 แต่ไม่เกิน 20 โดยการ ใช้เส้นจำนวน
การลบจำนวนสองจำนวนที่ตัวตั้งมากกว่า 10 แต่ไม่เกิน 20 โดยการหาจำนวนที่เพิ่มเข้ามา
การลบจำนวนสองจำนวนที่ตัวตั้ง มากกว่า 10 แต่ไม่เกิน 20เพื่อใช้ในการเปรียบเทียบ
การลบจำนวนสองจำนวนที่ตัวตั้ง มากกว่า 10 แต่ไม่เกิน 20 โดยการเปรียบเทียบ
การลบจำนวนสองจำนวนที่ตัวตั้ง มากกว่า 10 แต่ไม่เกิน 20โดยใช้ ความสัมพันธ์ของจำนวนแบบ ส่วนย่อย – ส่วนรวม
การลบจำนวนสามจำนวนที่ตัวตั้งมากกว่า 10 แต่ไม่เกิน 20
การหาค่าของตัวไม่ทราบค่า ในประโยคสัญลักษณ์การบวก
การหาค่าของตัวไม่ทราบค่า ในประโยคสัญลักษณ์การลบ
โจทย์ปัญหาการบวก การลบที่ผลลัพธ์ไม่เกิน 20
โจทย์ปัญหาการบวก การลบ (สถานการณ์ที่มีคำว่ามากกว่า น้อยกว่า)
โจทย์ปัญหาการบวก การลบ (สถานการณ์ที่มีตัวไม่ทราบค่า)
การสร้างโจทย์ปัญหาจากแถบข้อความที่กำหนด
การสร้างโจทย์ปัญหาจากภาพ
การสร้างโจทย์ปัญหาจากประโยคสัญลักษณ์

หน่วยที่ 3 เรขาคณิต

เรื่อง 3.1 เรขาคณิต

ทรงสี่เหลี่ยมมุมฉาก
ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย
ทรงสี่เหลี่ยมมุมฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย
รูปสามเหลี่ยมและรูปสี่เหลี่ยม
วงกลม และวงรี
รูปเรขาคณิตสองมิติและรูปเรขาคณิตสามมิติ
การเขียนรูปสามเหลี่ยม รูปสี่เหลี่ยม วงกลม และวงรี โดยใช้แบบของรูปเรขาคณิตสองมิติ
การเขียนรูปสามเหลี่ยม รูปสี่เหลี่ยม วงกลม และวงรี โดยใช้สิ่งต่าง ๆ เป็นแบบ
รูปสามเหลี่ยม รูปสี่เหลี่ยม วงกลม และวงรี

หลักสูตรวิชาคณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เทอมปลาย

หน่วยที่ 1 จำนวน

เรื่อง 1.1 จำนวน

การบอกจำนวนของสิ่งต่าง ๆ และแสดงสิ่งต่าง ๆ ตามจำนวนที่กำหนด 1 ถึง 20
การอ่าน การเขียนตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย และตัวหนังสือแสดงจำนวน 1 ถึง 20
การบอกจำนวนของสิ่งต่าง ๆ และสิ่งต่าง ๆ ตามจำนวนที่กำหนด 10 20 30 … 100
การอ่าน การเขียนตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย ตัวหนังสือแสดงจำนวน 10 20 30 … 100
การบอกและแสดงจำนวนนับ 21 ถึง 30
การเขียน การอ่าน ตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย ตัวหนังสือแสดงจำนวนนับ 21 ถึง 30
การบอกและแสดงจำนวนนับ 31 ถึง 50
การเขียน การอ่าน ตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย ตัวหนังสือ แสดงจำนวนนับ 31 ถึง 50
การบอกและแสดงจำนวนนับ 51 ถึง 100
การเขียน การอ่าน ตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย ตัวหนังสือ แสดงจำนวนนับ 51 ถึง 100
หลักและค่าของเลขโดด ในแต่ละหลักของจำนวนนับไม่เกิน 100
การเขียนตัวเลขแสดงจำนวนนับไม่เกิน 100 ในรูปกระจาย
การเปรียบเทียบจำนวนสองจำนวนที่มีจำนวนหลักไม่เท่ากัน และไม่เกิน 100
การเปรียบเทียบจำนวนสองหลักกับจำนวนสองหลักที่เลขโดดในหลักสิบไม่เท่ากัน
การเปรียบเทียบจำนวนสองหลักกับจำนวนสองหลักที่เลขโดดในหลักสิบเท่ากัน
การเรียงลำดับจำนวนสามจำนวนที่ไม่เกิน 100
การเรียงลำดับจำนวนนับไม่เกิน 100 (สี่ถึงห้าจำนวน)
การเขียน การอ่าน ตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย ตัวหนังสือ แสดงจำนวนนับ 21 ถึง 100
หลักและค่าของเลขโดดในแต่ละหลัก ของจำนวนนับไม่เกิน 100
การเขียนตัวเลขแสดงจำนวนนับไม่เกิน 100 ในรูปกระจาย
การเปรียบเทียบจำนวนสองจำนวนนับไม่เกิน 100
การเรียงลำดับจำนวนนับไม่เกิน 100

หน่วยที่ 2 การดำเนินการของจำนวน

เรื่อง 2.1 การดำเนินการของจำนวน

การบวกที่ผลบวกไม่เกิน 20
การบวกจำนวนสองหลักกับหนึ่งหลักที่ผลบวกไม่เกิน 100 ไม่มีการทด
การบวกจำนวนสองหลักกับสองหลักที่ผลบวกไม่เกิน 100 ไม่มีการทด
การบวกจำนวนสองหลักกับหนึ่งหลักที่ผลบวกไม่เกิน 100 มีการทด
การหาผลบวกโดยการตั้งบวกที่ผลบวกไม่เกิน 100 และไม่มีการทด
การหาผลบวกโดยการตั้งบวกที่ผลบวกไม่เกิน 100 และมีการทด
การหาผลบวกของจำนวนสามจำนวน
การหาค่าของตัวไม่ทราบค่าในประโยคสัญลักษณ์การบวก
ทบทวนความรู้เรื่องการบวกจำนวนที่ผลบวกไม่เกิน 100
ทบทวนการลบที่ตัวตั้งไม่เกิน 20
การลบจำนวนสองหลักกับจำนวนหนึ่งหลักไม่มีการกระจาย
การลบจำนวนสองหลักกับจำนวนสองหลักไม่มีการกระจาย
การลบจำนวนสองหลักกับจำนวนหนึ่งหลักที่ตัวตั้งไม่เกิน 100 มีการกระจาย
การลบจำนวนสองหลักกับจำนวนสองหลักที่ตัวตั้งไม่เกิน 100 มีการกระจาย
การลบจำนวนสองหลักกับจำนวนไม่เกินสองหลักที่ตัวตั้งไม่เกิน 100 ไม่มีการกระจาย โดยการตั้งลบ
การลบจำนวนสองหลักกับจำนวนไม่เกินสองหลักที่ตัวตั้งไม่เกิน 100 มีการกระจาย โดยการตั้งลบ
ความสัมพันธ์ของการบวกและการลบ
การหาค่าของตัวไม่ทราบค่าประโยคสัญลักษณ์การบวกและประโยคสัญลักษณ์การลบของจำนวนสองหลักกับจำนวนหนึ่งหลัก
การหาค่าของตัวไม่ทราบค่าในประโยคสัญลักษณ์การบวกและประโยคสัญลักษณ์การลบของจำนวนสองหลักกับจำนวนสองหลัก
ทบทวนการลบจำนวนสองหลักกับจำนวนไม่เกินสองหลักที่ตัวตั้งไม่เกิน 100 โดยการตั้งลบและการหาค่าของตัวไม่ทราบค่า
การแก้โจทย์ปัญหาการบวกและการลบที่ผลลัพธ์ไม่เกิน 20
การสร้างโจทย์ปัญหาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบที่ผลลัพธ์ไม่เกิน 20
สถานการณ์การบวกที่ผลบวกไม่เกิน 100
สถานการณ์การบวกที่ผลบวกไม่เกิน 100 ที่ใช้คำว่ามากกว่าหรือน้อยกว่าในสถานการณ์
สถานการณ์การลบที่ตัวตั้งไม่เกิน 100
สถานการณ์การลบที่ตัวตั้งไม่เกิน 100 ที่ใช้คำว่ามากกว่าหรือน้อยกว่าในสถานการณ์
การแก้โจทย์ปัญหาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบที่ผลลัพธ์ไม่เกิน 100 พร้อมหาคำตอบ
การแก้โจทย์ปัญหาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบที่ผลลัพธ์ไม่เกิน 100 จากสถานการณ์ที่มีคำว่ามากกว่า
การแก้โจทย์ปัญหาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบที่ผลลัพธ์ไม่เกิน 100 จากสถานการณ์ที่มีคำว่าน้อยกว่า
การแก้โจทย์ปัญหาการบวก โจทย์ปัญหาการลบจากสถานการณ์ที่มีตัวไม่ทราบค่า
การสร้างโจทย์ปัญหาการบวก และโจทย์ปัญหาการลบจากภาพ
การสร้างโจทย์ปัญหาการบวก และโจทย์ปัญหาการลบจากประโยคสัญลักษณ์
การแก้โจทย์ปัญหาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบที่ผลลัพธ์ไม่เกิน 100 พร้อมหาคำตอบ

หน่วยที่ 4 แบบรูป

เรื่อง 3.1 แบบรูป

แบบรูปซ้ำของรูปเรขาคณิตและรูปอื่น ๆ ที่มีรูปร่าง ขนาด หรือสี สัมพันธ์กันอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยสมาชิกในแต่ละชุดที่ซ้ำมี 2 รูป
การหารูปที่หายไปในแบบรูปซ้ำของรูปเรขาคณิตและรูปอื่น ๆ ที่มีรูปร่าง ขนาด หรือสี สัมพันธ์กันอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยสมาชิกในแต่ละชุดที่ซ้ำมี 2 รูป
การสร้างแบบรูปซ้ำของรูปเรขาคณิตและรูปอื่น ๆ ที่มีรูปร่าง ขนาด หรือสี สัมพันธ์กันอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยสมาชิกในแต่ละชุดที่ซ้ำมี 2 รูป
แบบรูปของจำนวนที่เพิ่มขึ้นทีละ 1 ทีละ 10
แบบรูปของจำนวนที่ลดลงทีละ 1 ทีละ 10
แบบรูปของจำนวนที่เพิ่มขึ้นทีละ 1 ทีละ 10 และลดลงทีละ 1 ทีละ 10 ในตารางตัวเลข 1 – 100

หน่วยที่ 5 สถิติ

เรื่อง 4.1 สถิติ

แผนภูมิอย่างง่ายจากสื่อของจริง (Concrete graphs)
แผนภูมิรูปภาพอย่างง่าย
แผนภูมิรูปภาพเมื่อกำหนดรูป 1 รูป แทน 1 หน่วย
รอยขีดกับแผนภูมิรูปภาพเมื่อกำหนดรูป 1 รูปแทน 1 หน่วย
การแก้ปัญหาเกี่ยวกับแผนภูมิรูปภาพ

หน่วยที่ 6 การวัด

เรื่อง 5.1 การวัด

การเปรียบเทียบน้ำหนักของสิ่งของสองสิ่งโดยใช้เครื่องชั่งสองแขนอย่างง่าย
การวัดและบอกน้ำหนักด้วยเครื่องชั่งที่มีหน่วยไม่ใช่หน่วยมาตรฐาน
การคาดคะเนน้ำหนักของสิ่งต่าง ๆ
การวัดและบอกน้ำหนักเป็นกิโลกรัม
การคาดคะเนน้ำหนักเป็นกิโลกรัม
การเปรียบเทียบน้ำหนักเป็นกิโลกรัม
การวัดและบอกน้ำหนักเป็นขีด
การเปรียบเทียบน้ำหนักเป็นขีด
การแก้โจทย์ปัญหาการบวก และโจทย์ปัญหาการลบเกี่ยวกับน้ำหนัก
การแก้โจทย์ปัญหาการบวก และโจทย์ปัญหาการลบที่มีตัวไม่ทราบค่าเกี่ยวกับน้ำหนัก
การชั่งและบอกน้ำหนักโดยใช้เครื่องชั่งสปริง
การเปรียบเทียบความยาวของ สิ่งต่าง ๆ โดยใช้คำว่า สั้นกว่า ยาวกว่า ยาวเท่ากัน และใช้คำว่า สั้นที่สุด ยาวที่สุด เมื่อมีสิ่งของมากกว่าสองสิ่ง
การเปรียบเทียบความสูงของสิ่งต่าง ๆ โดยใช้คำว่า เตี้ยกว่า สูงกว่า สูงเท่ากัน และใช้คำว่า เตี้ยที่สุด สูงที่สุด เมื่อมีสิ่งของมากกว่าสองสิ่ง
การวัดความยาวและความสูงของสิ่งต่างๆ โดยใช้หน่วยที่ไม่ใช่หน่วยมาตรฐาน
การเปรียบเทียบความยาวหรือความสูงโดยใช้หน่วยที่ไม่ใช่หน่วยมาตรฐาน
การวัดความยาวเป็นเซนติเมตร
การวัดความสูงเป็นเซนติเมตร
การคาดคะเนความยาวหรือความสูงเป็นเซนติเมตร
การวัดความยาวเป็นเมตร
การเปรียบเทียบความยาวที่มีหน่วยเป็นเซนติเมตร เป็นเมตร
การแก้โจทย์ปัญหาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบ

บทสรุป

เนื้อหาวิชาคณิตศาสตร์ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 มิใช่เพียงแค่ “การเรียนรู้ตัวเลข” เท่านั้น หากแต่เป็นการปลูกฝัง “ทักษะชีวิต” เบื้องต้น อาทิ การคิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหา การตัดสินใจ และการประเมิน ผ่านกระบวนการเรียนรู้ที่หลากหลาย ส่งผลต่อการพัฒนา ทั้งด้านสติปัญญา อารมณ์ และสังคม ของเด็ก อย่างสมดุล และยั่งยืน