ตำนานพื้นบ้านภาคกลางเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันทรงคุณค่าที่สืบทอดกันมายาวนาน สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิต ความเชื่อ และจินตนาการของชาวพื้นบ้านในแถบภาคกลาง ตำนานเหล่านี้มักเกี่ยวข้องกับสถานที่จริง สิ่งศักดิ์สิทธิ์ บุคคลสำคัญ และเหตุการณ์เหนือธรรมชาติ แต่ละเรื่องราวแฝงด้วยคติธรรมและบทเรียนชีวิตที่สอนให้คนรุ่นหลังรู้จักการดำเนินชีวิตที่ดีงาม
ตำนานพื้นบ้านภาคกลางมีหลากหลายเรื่องราว ครอบคลุมทุกแง่มุมของชีวิต ตั้งแต่เรื่องการสร้างเมือง เช่น ตำนานพญากง-พญาพาน ที่เล่าถึงการสร้างพระปฐมเจดีย์ หรือตำนานพระเจ้าสายน้ำผึ้ง ที่เล่าถึงการสร้างวัดโพธิ์และวัดอรุณฯ จนถึงเรื่องราวความรัก โศก เศร้า ความกล้าหาญ การผจญภัย และการแก้ปัญหาในชีวิตประจำวัน เช่น ตำนานนางนกสาวยุคศรี ที่เล่าถึงความซื่อสัตย์และความกตัญญูของนางนกสาวยุคศรี หรือตำนานจันทร์กระพ้อที่เล่าถึงความอดทนและความพยายามของจันทร์กระพ้อ
ตำนานพื้นบ้านภาคกลางมักเกิดขึ้นในสถานที่จริง เช่น แม่น้ำเจ้าพระยา เขาชนไก่ เขาสามร้อยยอด และวัดวาอารามต่างๆ ซึ่งเป็นสถานที่ที่ชาวบ้านให้ความเคารพและเชื่อว่ามีสิ่งศักดิ์สิทธิ์สถิตอยู่ ตำนานเหล่านี้จึงช่วยเสริมสร้างความศรัทธาและความเคารพต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้กับคนในชุมชน
ตัวละครในตำนานพื้นบ้านภาคกลางมักเป็นคนธรรมดาที่พบเจอเหตุการณ์เหนือธรรมชาติหรือมีพลังวิเศษ ตำนานเหล่านี้จึงสอนให้เรารู้จักมองโลกในแง่ดีและมีความหวังว่าสิ่งดีๆ จะเกิดขึ้นเสมอ นอกจากนี้ ตำนานพื้นบ้านภาคกลางยังแฝงด้วยคติธรรมและบทเรียนชีวิตที่สอนให้รู้จักการเคารพผู้อาวุโส การช่วยเหลือผู้อื่น การรู้จักผิดชอบชั่วดี การดำเนินชีวิตอย่างสุจริต และการรู้จักวางใจให้กับกฎแห่งกรรม
ตำนานพื้นบ้านภาคกลางเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันทรงคุณค่าที่ควรอนุรักษ์ไว้ให้ลูกหลาน ตำนานเหล่านี้มิใช่เพียงเรื่องเล่าสนุกสนาน แต่ยังแฝงด้วยความรู้ คติธรรม และบทเรียนชีวิตที่สอนให้เราเป็นคนดีและดำเนินชีวิตอย่างมีความสุข ตำนานพื้นบ้านภาคกลางจึงเป็นเสมือนกระจกสะท้อนให้เราได้มองเห็นวิถีชีวิต ความเชื่อ และจินตนาการของคนรุ่นก่อน พร้อมทั้งสอนให้เรารู้จักการดำเนินชีวิตอย่างถูกต้องและมีความสุข